Nhà Sinh Học Trẻ

Tìm thấy sinh vật giống cá phát quang trong bóng tối

Như thể có hàng chục bóng đèn tí hon giấu trong cơ thể, một sinh vật giống cá phát ra những đốm sáng huỳnh quang - khả năng trước kia được xem là chỉ có ở san hô và sứa.

Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy những sinh vật lưỡng tiêm này, còn gọi lancelet, chứa các protein huỳnh quang màu xanh lục có thể hoạt động giống như tấm khiên che nắng hoặc chống đỡ stress, giúp bảo vệ nó khỏi những thay đổi của môi trường. Phát hiện chứng tỏ hiện tượng huỳnh quang (khác với hiện tượng phát quang sinh học) có thể phổ biến trong thế giới động vật nhiều hơn chúng ta tưởng.

Sự khác nhau giữa huỳnh quang và phát quang sinh học

Mặc dù số loài có thể phát sáng trong giới động vật rất đa dạng, với nhiều mẹo khác nhau, nhưng không phải tất cả trong số chúng đều được xem là phát huỳnh quang. Chẳng hạn, nhiều con cá sống dưới biển sâu như viperfish và anglerfish có thể phát quang sinh học - kết quả của những phản ứng hoá học khiến con vật giải phóng năng lượng dưới dạng ánh sáng.

Một dạng phát sáng khác thường thấy trong vài loại khoáng vật được gọi là lân quang: quá trình mà năng lượng được hấp thụ vào vật chất, và sau đó giải phóng ra từ từ dưới dạng ánh sáng. Trái lại, huỳnh quang xảy ra khi ánh sáng được hấp thụ ở một bước sóng và sau đó tái phát ra ở một bước sóng khác gần như tức khắc.

Những con lancelet là ví dụ độc đáo về một nhóm sinh vật có khả năng huỳnh quang. Sống trong các vùng ven biển, nhóm sinh vật này vùi mình dưới cát và chỉ nhô đầu lên để tiếp xúc với dòng hải lưu chảy qua.

Dimitri Deheyn từ Viện Hải dương học Scripps ở La Jolla, California, Mỹ đã khám phá ra các protein huỳnh quang này sau khi phân tích các mẫu vật tìm thấy ở bang Florida dưới ánh sáng xanh lơ (ánh sáng chuyên để kích hoạt hiện tượng huỳnh quang).

Các protein này rất giống với những protein tìm thấy ở san hô - nhóm sinh vật đã phân ly khỏi chúng hàng tỷ năm tiến hoá. Phát hiện chứng tỏ khả năng huỳnh quang được bảo tồn và có thể đã đóng vai trò quan trọng nào đó.


" Theo Livescience, Vnexpress "

Tạo tế bào mầm từ da người
lướt qua http://www.tuoitre.com.vn thấy có bài này hay và thú vị nên em post lên cho cả nhà cùng đọc
Nghiên cứu tế bào mầm trong phòng thí nghiệm - Ảnh: AFP
TT - Ngày 20-11, giới khoa học toàn cầu phấn khích đón nhận một khám phá mang tính bước ngoặt: phương pháp chế tạo tế bào mầm từ tế bào da người, thay cho phôi thai người.

Phát hiện gây chấn động này do hai nhóm nghiên cứu độc lập công bố vào cùng một thời điểm. Trên tạp chí khoa học Cell, các chuyên gia thuộc ĐH Kyoto (Nhật) cho biết họ sử dụng bốn loại protein kiểm soát gen tái cấu trúc lại nguyên bào sợi của người trưởng thành - loại tế bào da rất dễ nuôi cấy.

Các tế bào da, qua chuyển đổi, đã trở thành loại tế bào có chức năng rất giống với tế bào mầm phôi thai người. Sau 12 ngày nuôi cấy trong phòng thí nghiệm, các nhà khoa học Nhật đã sản xuất thành công mô tim và não người từ tế bào mầm từ da người này.

Trong khi đó, nhóm nghiên cứu thuộc ĐH Wisconsin (Mỹ) cũng đạt thành quả tương tự khi sử dụng hỗn hợp khóa chất có đôi chút khác biệt so với các chuyên gia Nhật. Theo tạp chí Science, qua nghiên cứu, nhóm ĐH Wisconsin đã chế tạo được tám chuỗi tế bào mầm mới.

Như chế tạo máy bay đầu tiên

Công dụng của tế bào mầm

Tế bào mầm có thể phát triển thành bất cứ loại mô nào trong cơ thể người. Do đó, các nhà khoa học tin rằng công nghệ tế bào mầm sẽ giúp chữa trị thành công hàng loạt căn bệnh nan y hiện nay như ung thư, Parkinson, tiểu đường, chấn thương cột sống… thậm chí cả việc thay thế những bộ phận trong cơ thể người.

Khám phá trên lập tức nhận được vô số lời khen ngợi và ủng hộ từ cộng đồng khoa học thế giới. Reuters dẫn lời giáo sư Azim Surani thuộc ĐH Cambridge (Anh) so sánh việc sản xuất tế bào mầm từ da giống như "trồng cả cây to từ một nhánh nhỏ”.

Còn giáo sư Robert Lanza thuộc Học viện Y tế phục hồi (Mỹ) khẳng định đây là một bước ngoặt vĩ đại của khoa học, có mức độ ảnh hưởng trong ngành sinh học "tương đương với việc chế tạo ra chiếc máy bay đầu tiên" đối với ngành hàng không.

Các nhà khoa học đánh giá thành tựu này có nghĩa là hoạt động nghiên cứu tế bào mầm sẽ không còn phụ thuộc công nghệ nhân bản vô tính phôi thai người - phương pháp gây ra rất nhiều tranh cãi về đạo đức trong thời gian qua bởi các nhà khoa học phải sử dụng trứng người để tạo phôi, sau đó phá hủy phôi để chiết xuất tế bào mầm.

Các tổ chức tôn giáo coi hành động này ngang với tội sát nhân, trong khi nhiều người lo ngại hoạt động nghiên cứu sẽ dẫn đến việc lạm dụng phụ nữ để lấy trứng. Vì vậy, khám phá trên được Hội nghị giám mục Thiên chúa giáo Mỹ gọi là "thắng lợi cho cả khoa học và đạo đức".

Hơn nữa, theo giáo sư James Thompson, thành viên nhóm nghiên cứu ĐH Wisconsin, kỹ thuật chế tạo tế bào mầm từ da người đơn giản và rẻ tiền hơn rất nhiều so với công nghệ nhân bản vô tính phôi thai. "Hàng ngàn phòng thí nghiệm tại Mỹ có thể áp dụng được kỹ thuật này, ngay từ ngày mai", ông Thomspson khẳng định.

Cần thêm thời gian!

Tuy nhiên, hãng tin AFP dẫn lời một số chuyên gia nhận định hãy còn quá sớm để lãng quên công nghệ nhân bản vô tính phôi thai. Các tế bào mầm từ da dù giống gần như hoàn toàn tế bào mầm phôi thai, nhưng vẫn chưa rõ chúng có hoạt động theo cơ chế tương tự hay không. Ngoài ra, các nhà khoa học đã dựa vào virus để đưa protein kiểm soát gen vào tế bào da, do đó tế bào mầm mới có nguy cơ dẫn đến biến đổi gen.

Do đó, theo ông Thompson, tế bào mầm từ phôi thai vẫn là "tiêu chuẩn vàng" để đánh giá các nghiên cứu khác về tế bào mầm. Các chuyên gia khác cho rằng sẽ phải mất đến ba hoặc bốn năm nữa, giới khoa học mới thực sự hiểu rõ khả năng của loại tế bào mầm từ da.
theo :http://www.tuoitre.com.vn

Theo bài báo mình đọc được của nhóm nghiên cứu Nhật Bản (Takahashi & Yamanaka - Cell 126, 1–14, August 25, 2006) thì họ dùng tế bào da chuột (mouse embryonic or adult fibroblast).
Còn bài của nhóm Mỹ (DH Wisconsin) thì dùng tế bào da người nhưng theo nhỏ bạn cùng lớp, các tế bào phải được biến đổi để biểu hiện thụ thể của chuột (mouse receptor) trên bề mặt tế bào thì chúng mới tiếp nhận được 4 nhân tố trên (mình không load được bài này).
Do vậy, từ thành công này đến việc thay thế hoàn toàn công nghệ tạo tế bào gốc từ phôi thai vẫn còn có một khoảng cách.

_________________
come what may!

Lần đầu tiên Việt Nam tạo ra cá phát sáng

Một phòng thí nghiệm tại ĐH khoa học tự nhiên TPHCM vừa chuyển thành công gene của sứa biển vào trứng cá ngựa vằn, tạo ra những con cá phát sáng. Từ đột phá này, người Việt Nam có thể hy vọng vào cách bảo tồn hoặc chữa bệnh mới.

Ông Phan Kim Ngọc, Trưởng phòng Công nghệ sinh học phân tử C, ĐH Khoa học Tự nhiên TP HCM, cho biết, sau ba năm nghiên cứu, đây là lần đầu tiên thày trò thành công việc chuyển gene bằng phương pháp "bắn". Sự kiện là bước đột phá của một công nghệ khó, có ý nghĩa ứng dụng rất lớn trong cuộc sống.



Gene GFP có khả năng phát sáng của sứa được lấy ra và kết hợp với các hạt kim loại vàng (nghiền nhỏ, mắt thường khó nhìn thấy). Sau đó, người ta bắn hạt vàng xuống khay chứa tế bào trứng cá, khiến gene sứa được giữ lại trong trứng. Khay tế bào được đưa vào buồng xung điện để xáo trộn các gene. Sau đó, tế bào sẽ có cơ chế tự sửa chữa. Nhờ cơ chế này mà các gene sứa nối với gene cá.

Trước đây, việc chuyển gene được thực hiện bởi hai phương pháp là hóa chất (dùng hóa chất chuyển tải gene) và vi tiêm (tiêm trực tiếp gene vào tế bào), nhưng không thành công. Nhóm nghiên cứu quyết định chọn phương pháp "bắn" và phương pháp này tỏ ra hiệu quả hơn.

Cho đến ngày 26/12, trong 300 tế bào được bắn gene thì đã có hơn 120 chú cá phát quang ra đời. Hiện "sức khỏe" của những chú "cá -sứa" rất tốt.

Sau thành công ban đầu, Phòng Thí nghiệm nghiên cứu và Ứng dụng Tế bào gốc sẽ tiếp tục thí nghiệm chuyển gene vào cơ thể chuột và lợn.

"Tế bào trứng đã cấy gene sứa khó bám vào tử cung của heo và chuột vì khó tương thích, nên tỷ lệ thành công tiên đoán thấp. Nhưng nếu thành công, công nghệ chuyển gene hứa hẹn tạo ra động vật sạch, chất lượng cao như bò nhiều sữa, heo nhiều thịt…

Cũng theo ông Ngọc, phương pháp này còn giúp bảo tồn, gìn giữ những loài gene quý hiếm và có thể tái tạo lại. Đối với dược học, có thể tạo ra giống vật mang gene quý của người để làm thuốc chữa bệnh và sản xuất thuốc trong chính cơ thể bệnh nhân; hoặc thay thế gene bệnh, xấu bằng những đoạn gene lành.

"Theo nguyên tắc thì công nghệ chuyển gene có thể chữa lành các loại bệnh. Tôi dự định thử nghiệm với bệnh tiểu đường đầu tiên", ông Ngọc nói.

Thuận lợi lớn trong quá trình nghiên cứu là Chính phủ đã đầu tư một phòng Thí nghiệm nghiên cứu và Ứng dụng Tế bào gốc trị giá khoảng 3 triệu USD, tại ĐH Khoa học tự nhiên TP HCM, với các loại máy móc hiện đại phục vụ cho việc tách, gọi tên tế bào và gene.

Tuy nhiên để những thành tựu về chuyển gene có thể đi vào cuộc sống, cũng theo ông Ngọc, cần phải chờ luật, bởi ngoài việc chữa bệnh, đỉnh cao của chuyển gene và tế bào gốc còn có thể tạo nên những cá thể như ý muốn.

Từ năm 1998, các nhà khoa học Việt Nam bắt đầu nghiên cứu lĩnh vực chuyển gene và tế bào gốc. Kết quả, Việt Nam đã nghiên cứu nuôi cấy tế bào niêm mạc thành tế bào gốc giác mạc để trị bệnh lý về mắt, nghiên cứu tế bào gốc ứng dụng trị bỏng.

Thiên Chương
theo VNExpress

Loài chuột kỳ lạ không biết đau

Nó không lông, có hàm răng to sụ, nằm chôn mình dưới đất, và không hề có cảm giác gì trước axit hay ớt. Loài động vật có vú máu lạnh duy nhất được biết đến trên trái đất này chính là loài chuột chũi Đông Phi.


Ảnh: Xinhua

"Chúng là những sinh vật đáng yêu, ngọt ngào nhất mà tôi từng làm việc chung. Trông chúng có vẻ đáng sợ nhưng lại rất hiền lành", nhà sinh vật học thần kinh Thomas Park tại Đại học Illinois, Chicago, Mỹ, nói.

Các nhà khoa học vẫn biết rằng chuột chũi có xúc giác rất nhạy cảm, có thể để thay thế đôi mắt gần như mù của chúng. Sau khi nghiên cứu bộ da, Park và cộng sự đã vô tình phát hiện ra loài gặm nhấm này thiếu hóa chất Substance P - gây cảm giác đau rát ở động vật có vú.

Nhóm phát hiện ra rằng khi những con chuột chũi vô thức bị nhúng chân vào một liều axit nhẹ, tương tự như nước chanh, hay giống thành phần capsaicin gây cay trong ớt, thì chúng không tỏ ra đau đớn gì.

"Việc chúng vô cảm với axit như vậy thật là đáng ngạc nhiên", Park nhận định. "Mọi con vật được thử nghiệm, từ cá, ếch, thằn lằn, chim đến các loài có vú khác, đều nhạy cảm với axit".

Để kiểm tra khả năng đau sâu hơn, nhóm sử dụng một virus mang gene chứa Substance P cấy vào một chân sau của một con chuột chũi. Nhóm tìm thấy ADN đã khôi phục lại khả năng cảm nhận được sự đau rát của chuột đối với chất capsaicin trong ớt.

"Chúng liền rút chân lại và liếm láp", Park nói. Các chân khác thì vẫn hoàn toàn vô cảm với sự nóng rát của capsaicin.

Tuy nhiên, các con chuột chũi vẫn hoàn toàn không có phản ứng gì trước axit, kể cả khi đã có gene chứa Substance P. Điều này chứng tỏ có một sự khác biệt cơ bản trong việc hệ thống thần kinh của chuột phản ứng với những cơn đau như vậy.

Nhóm giả thuyết rằng các con chuột chũi đã phát triển khả năng vô cảm với axit là để thích nghi với điều kiện sống dưới mặt đất. Chúng thường thải ra hàm lượng CO2 cao, và trong điều kiện không gian chật hẹp như vậy sẽ làm tích tụ nhiều axit trong không khí. Vì vậy các con vật phải trở nên vô cảm trước axit.

M.T. (theo Livescience)
vnexpress

Xem ... lướt qua ... paper dùm bạn

Hổng biết cái này có mới với mấy bạn hông hen, nhưng nhìn thấy hơi bị ... "đẹp" với mình ...

"Engineering of the Rose Flavonoid Biosynthetic Pathway Successfully Generated Blue-Hued Flowers Accumulating Delphinidin"

Katsumoto, Y. et al. Plant Cell Physiol. 2007 48:1589-1600

http://pcp.oxfordjournals.org/cgi/conte ... 48/11/1589

_________________
Wellcome to the root "air" world !!!